O definicji i składowych procesu technologicznego pisaliśmy już w tym artykule https://optimakers.pl/czym-polega-proces-technologiczny-produkcji-sa-etapy/.
Tym razem prezentujemy słów kilka o rodzajach procesów technologicznych. Wspierając się przy tym przykładami z firm produkcyjnych z branży włókienniczej i chemicznej.
Rodzaje procesów technologicznych
Jak większość zagadnień, z którymi mamy do czynienia w związku z produkcją. Tak i procesy technologiczne są bardzo różne i klasyfikowane na wiele sposobów. Przytoczymy kilka najczęściej spotykanych.
W zależności od używanych środków pracy wyszczególnia się procesy technologiczne:
– ręczne – wykonywane przy zastosowaniu narzędzi i przyrządów ręcznych,
– maszynowe – wymagają zastosowania maszyn i urządzeń mechanicznych,
– aparaturowe – wykorzystują aparaturę laboratoryjną do procesów lub operacji, takich jak np. naparowywanie lub dyfuzja,
– wspomagane komputerowo – z j. ang. Computer Aided Manufacturing – CAM,
– zintegrowane komputerowo – z j. ang. Computer Integrated Manufacturing – CIM.
Możemy spotkać się również z innym podziałem – ze względu na sposób pracy, i tu rozróżnia się proces ciągły i okresowy.
Proces technologiczny ciągły
przebiega w określonych warunkach, kiedy doprowadzenie materiałów i odbieranie produktów trwa w tym samym czasie i nie wymaga przerwy. Jego zaletami są: brak przerw w produkcji, łatwość automatyzacji ze względu na stałość parametrów, mniej skomplikowana mechanizacja, a także niska zmienność jakości produkowanych wyrobów. Opłacalność zależy tu głównie od wielkości produkcji. Przyjmuje się, że stosowanie instalacji jest rentowne, gdy produkcja przekracza 1000 Mg/rok, a nie przynosi zysków, jeżeli jest mniejsza od 100 Mg/rok. Procesy ciągłe występują w przemyśle chemicznym, cementowym, energetycznym, farmaceutycznym oraz spożywczym.
Przykładem będzie produkcja butelek plastikowych, która odbywa się w systemie ciągłym. Najpierw do silosu (zbiornika) zasysany jest surowiec w formie granulatu (kształt kulek). Materiałem jest tak zwany PET, czyli politereftalan etylenu, który zostaje rozgrzany do wysokiej temperatury pomiędzy 250 a 300 st. C i następuje jego upłynnienie. Obracający się w cylindrze ślimak niczym tłok przesuwa tworzywo w kierunku dysz. Z kolei dysze wtryskują surowiec do form. Aby powstał produkt potrzebne są dwie połówki formy wtryskowej, które po ochłodzeniu i zastygnięciu surowca rozdzielają się i uwalniają kształtkę. Następnie formy zamykają się i oczekują na kolejną dawkę tworzywa. W ten sposób powstaje preforma.
Karton z takimi preformami zostaje przemieszczony do kolejnej maszyny, która nabiera preformy bądź muszą zostać one nałożone na gwinty. Płytki z preformami umieszczonymi na gwintach przesuwają się i zostają najpierw rozgrzane do temperatury ok 80 st. C, pod wpływem której materiał staje się elastyczny, a później trafiają do dwóch połówek form, gdzie zostają rozdmuchiwane. W produkcji butelek stosowane są maszyny, które jednocześnie wtryskują oraz rozdmuchują tworzywo sztuczne.
Proces technologiczny okresowy (periodyczny)
Poprzez swoją cykliczną powtarzalność sprawia, że surowce do poszczególnych etapów produkcji dostarczane są w odstępach czasu. Wynika to z koncepcji, np. gdy trzeba czekać, aż wytwarzanie półwyrobu skończy się na poprzedniej maszynie i gdy nie każdy wyrób przechodzi przez ten etap procesu. Automatyzacja procesu okresowego jest wyzwaniem dzisiejszego świata i w dalszym ciągu potrzebni są do niego pracownicy produkcyjni.
Procesy okresowe są typowe dla przemysłu elektromaszynowego, samochodowego, hutniczego, odzieżowego i poligraficznego.
Dla przykładu – w przedsiębiorstwie produkującym włókniny mamy czasem do czynienia z maszyną, która nie zawsze jest ujęta w procesie produkcyjnym, a nazywa się kalander. Kalandrowanie stanowi proces formowania wyrobów z materiałów polimerowych. Ma na celu (pod wpływem nacisku walców) zarówno zmniejszenie objętości włókniny, wzmocnienie jej, lepsze zestalenie oraz niewielkie zwiększenie jej długości.
Dobry proces technologiczny to podstawa produkcji.
Czynności procesu technologicznego
Wchodzące w skład procesów technologicznych etapy zostają zaprojektowane w sposób logiczny i efektywny. Bardzo dużo od nich zależy, dlatego warto się do tego dobrze przygotować. Niezwykle istotne jest sporządzenie dokumentacji określającej istotę, rodzaj i czas pracy, a także dotyczącą wykorzystywanych maszyn, materiałów wraz z ich ilościami niezbędnymi do wytwarzania.
Wykonuje się trzy podstawowe rodzaje czynności: zarządzania, główne i pomocnicze.
Działania związane z zarządzeniem dotyczą prawidłowej strategii i logistyki. Ułatwieniem jest korzystanie z gotowych i sprawdzonych rozwiązań systemów produkcyjnych.
Czynności pomocnicze (pośrednie) zajmują się kontrolą jakości, utrzymaniem właściwego stanu przedmiotów, konserwacją oraz magazynowaniem.
Działania podstawowe składają się na etapy tworzenia produktu, zaczynając od jego projektu, poprzez produkcję, kończąc na sprzedaży.
Jak oceniasz procesy technologiczne w swojej firmie? A może jesteś na etapie ich planowania? Skorzystaj z naszej wiedzy i doświadczenia!
Jesteśmy dostępni pod numerem telefonu +48 517 827 436 i adresem mailowym biuro@optimakers.pl
Jeżeli uważasz, że w Twojej produkcji przyda się usprawnienie funkcjonowania, wypróbuj nasze bezpłatne 14-dniowe demo i sprawdź jaką wartość możemy Ci zaoferować. Chętnie pomożemy!