Dynamiczne realia rynkowe wymuszają na przedsiębiorstwach sporą elastyczność. Na rynku zostają ci, którzy potrafią sprawnie dopasowywać się do nowej sytuacji, a grupy, które tkwią przy „sprawdzonych” od wielu lat pomysłach, muszą zamykać swoje biznesy. Skuteczne zarządzanie zmianą na produkcji przemysłowej jest koniecznością w XXI wieku, dlatego w tym artykule skupimy się na tym, jak taki proces zmian skutecznie wdrożyć.
Co znajdziesz w artykule?
- Czym jest zarządzanie zmianą na produkcji przemysłowej?
- Dlaczego skuteczne zarządzanie zmianą jest kluczowe dla przemysłu?
- Jak skutecznie wdrożyć proces zmiany na produkcji?
- 8 zasad Kottera w procesie zarządzania zmianą
- Cykle w zarządzaniu zmianą
- Koszty w procesie zmian
- Jak osiągnąć sukces w zarządzaniu zmianą?
Czym jest zarządzanie zmianą na produkcji przemysłowej?
Zarządzanie zmianą (ang. change management) obejmuje kontrolowanie wszelkich środków i czynności, które firma wprowadza w produkcji. Wprowadzanie zmian może obejmować m.in. modyfikację kultury organizacyjnej czy restrukturyzację logistyki przedsiębiorstwa.
Dlaczego skuteczne zarządzanie zmianą jest kluczowe dla przemysłu?
Z punktu widzenia przedsiębiorstwa skuteczne zarządzanie zmianą jest konieczne w celu zachowania konkurencyjności na rynku. Niezależnie od tego, czy zmiana podyktowana jest celami finansowymi, takimi jak: obniżka kosztów, czy dopasowaniem do wymagań klientów, faktem jest, że ich wprowadzenie jest niezbędne dla przewagi konkurencyjnej firmy.
Jest to szczególnie istotne w dynamicznym środowisku XXI wieku. Na rynku co chwila pojawiają się nowości. Przedsiębiorstwa, w których proces zarządzania zmianami jest niedopracowany, zostają w tyle, co znacząco odbija się na ich kondycji finansowej.
Nowoczesne przedsiębiorstwa uzyskują najlepsze wyniki, jeśli ich struktura organizacyjna oparta jest na lean management, czyli zwinnym podejściu do zarządzania stworzonym przez pionierów Toyoty.
Skuteczny proces zarządzania zmianą to nie to samo, co wdrożenie zmian. Kultura organizacyjna musi realnie ustosunkować się do nowych reguł. Wymaga to zaangażowania nie tylko kierowników najwyższego szczebla. Zwykli pracownicy firmy odgrywają kluczową rolę w poprawnym zaimplementowaniu zmian, dlatego niezbędne jest ich zaangażowanie w proces.
Jak skutecznie wdrożyć proces zmiany na produkcji?
Przejście z tradycyjnego modelu produkcji na system zwinny nie jest łatwym zadaniem. Lean management wymaga holistycznego podejścia we wdrażaniu zmian. Kierownicy muszą zmienić strukturę organizacyjną, a pracownicy muszą wdrożyć nową kulturę organizacyjną.
Za zmianami organizacyjnymi muszą stać odpowiednie narzędzia wykorzystywane w lean management. Wśród najważniejszych narzędzi zwinnego zarządzania przedsiębiorstwem należy wymienić:
- metodę 5S – narzędzie ułatwiające zarządzaniu zmianą na pojedynczych stanowiskach pracowników w celu zwiększenia ich efektywności,
- Kaizen – zarządzanie zmianą opierające się na małych krokach, których celem jest nieustanne doskonalenie funkcjonowania przedsiębiorstwa,
- SMED – narzędzie pozwalające na skrócenie czasu przezbrojeń maszyn,
- Poka Yoke – metoda w procesie zarządzania zmianą, która pozwala na wykrycie błędów przed ich realnym wystąpieniem,
- Just in Time – pomocne narzędzie w procesie zarządzania zmianą, które pomaga zoptymalizować ilość zasobów i zmniejszyć koszty magazynowania,
- Kanban – proces wspomagający wyeliminowanie nadprodukcji z pomocą wizualizacji (tworzy się m.in. mapę zmian).
To tylko jedne z wielu narzędzi lean management, które mogą skutecznie pomóc w obliczu nadchodzących zmian. System zwinnego zarządzania przedsiębiorstwem pozwala na bardziej przyjazny – z perspektywy pracowników – i bardziej efektywny – z perspektywy organizacji – proces zarządzania zmianą.
8 zasad Kottera w procesie zarządzania zmianą
W procesie zarządzania zmianą przedsiębiorstwa chętnie wykorzystują 8 zasad Kottera. Ten słynny profesor Harvard Business School opracował 8 kroków, które mają pomóc firmom w procesie wprowadzania zmian.
- Ustanowienie poczucia niezwłoczności działań – wyraźnie wskaż potrzebę i konieczność podejmowanych zmian.
- Ustal kierownictwo zarządzania zmianą – utwórz grupę odpowiedzialnych i kreatywnych pracowników, którzy dostrzegają cel zmiany i chcą wziąć udział w czynnym wdrażaniu modyfikacji.
- Opracuj wizję i strategię.
- Przekaż wizję pracownikom i zdobądź ich poparcie – wskaż pracownikom wizję przyszłości codziennej pracy i porównaj jej korzyści z obecną sytuacją.
- Zmobilizuj pracowników do działania – postaw na otwartą kulturę organizacji i wskaż jasne możliwości awansu.
- Monitoruj krótkoterminowe zyski – nic tak nie motywuje pracowników jak nowe osiągnięcia. W tym zadaniu możesz wykorzystać system Kanban.
- Dąż do perfekcji – Twoja kultura organizacyjna – zgodnie z zasadą Kaizen – powinna opierać się na nieustannym zarządzaniu zmianą w przedsiębiorstwie. Nowe wdrożenia powinny mieć charakter stały.
Cykle w zarządzaniu zmianą
Zmiany w organizacji powinny opierać się na małych cyklach. Wdrażanie wszystkich modyfikacji od razu może mieć fatalny efekt. Jak wspomnieliśmy wcześniej, w zwinnym zarządzaniu duże znaczenie ma możliwość stałego monitorowania nowych procesów, by określić ich efektywność. Tylko w takim sposób reorganizacja całej struktury organizacji może mieć realny sens i przynieść wymierne i korzystne efekty.
W procesie wdrażania warto oprzeć się na etapach cyklu zmian, które pomagają przewidywać wyzwania i ułatwiają śledzenie efektywności wprowadzenia nowych usprawnień.
Etapy cyklu zmian obejmują:
- Wybór celu.
- Analiza celu.
- Akcja inicjująca.
- Konsultacja z innymi pracownikami.
- Redefinicja pomysłu zgodnie z nabytą wiedzą.
- Wyciągnięcie wniosków.
- Rozpoczęcie nowego cyklu.
Koszty w procesie zmian
Definicja zarządzania zmianą pomija jedną ważną kwestię, którą są koszty. Każda zmiana pociąga za sobą koszty, które należy mieć na uwadze już od chwili wprowadzenia pierwszych modyfikacji.
Warto wziąć pod uwagę nie tylko koszty finansowe, lecz także koszty zasobów ludzkich. Podczas reorganizacji struktury przedsiębiorstwa pracownicy będą poświęcać swój czas na wprowadzenie zmian. Ich efektywność może być chwilowo osłabiona, zanim dojdzie do skutecznego przeprowadzenia modyfikacji. W dużej mierze ich czas pracy będzie poświęcony zapoznaniem się z nowymi zadaniami.
Jak osiągnąć sukces w zarządzaniu zmianą?
W przedsiębiorstwie produkcyjnym wprowadzanie zmian ma bardzo złożony charakter. Konieczna jest odpowiednia znajomość technik zwinnego zarządzania. Sporą pomocą jest także nowoczesne oprogramowanie, które pozwala kierownikom na kontrolowanie wszelkich procesów. Dzięki systemom takim jak CRM czy ERP osoby na najwyższych stanowiskach mogą sprawnie zarządzać zmianę. Zarządzanie z pomocą systemu operacyjnego jest o wiele prostsze, co zmniejsza pracochłonność i czasochłonność usprawnianych procesów.